เวลาพ่อแม่เห็นรอยแดงหรือก้อนบนร่างกายลูก หลายคนอาจเรียกโดยทั่วไปว่า “ปานแดง” แต่คำทั่วไปอย่าง “ปานแดง” ไม่สามารถบอกได้ว่ารอยโรคนั้นต้องใช้ยา, ต้องเลเซอร์, หรือควรรอเฉย ๆ
การทำความเข้าใจและใช้ชื่อที่ถูกต้อง ตามระบบที่แพทย์ทั่วโลกใช้ร่วมกันในการสื่อสาร จึงเป็นส่วนสำคัญเพื่อวินิจฉัยและรักษาได้อย่างแม่นยำ ซึ่งระบบนี้มีชื่อว่า ISSVA classification
ISSVA คืออะไร?
ISSVA ย่อมาจาก International Society for the Study of Vascular Anomalies
เป็นองค์กรวิชาชีพระดับโลกที่รวบรวมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคหลอดเลือดผิดปกติจากหลายสาขา
ISSVA เป็นผู้กำหนดระบบการจัดกลุ่มโรค (classification) ที่ใช้กันแพร่หลายในปัจจุบัน เพื่อให้ทุกประเทศใช้คำจำกัดความเดียวกัน และเลือกวิธีรักษาได้เหมาะสมที่สุด
โรคหลอดเลือดผิดปกติตามระบบ ISSVA แบ่งเป็น 2 กลุ่มใหญ่:
1. Vascular Tumors (เนื้องอกหลอดเลือด)
เกิดจากการเจริญเติบโตผิดปกติของเซลล์หลอดเลือด เช่น
- Infantile Hemangioma
- Congenital Hemangioma
- Kaposiform Hemangioendothelioma (KHE)
2. Vascular Malformations (ความผิดปกติของโครงสร้างหลอดเลือด)
เป็นความผิดปกติที่มีตั้งแต่เกิด และโตตามร่างกาย เช่น
- Capillary Malformation (ปานแดง)
- Venous Malformation
- Lymphatic Malformation
- Arteriovenous Malformation (AVM)
ISSVA มีการอัปเดตครั้งล่าสุดเมื่อไหร่?
ระบบ ISSVA classification ฉบับล่าสุด เผยแพร่ในปี 2023
ก่อนหน้านี้ ใช้ฉบับปี 2018 เป็นหลัก
📌 ความเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในฉบับ 2023:
- เพิ่มชื่อโรคย่อยที่ค้นพบใหม่มากขึ้น โดยเฉพาะกลุ่มที่มีการกลายพันธุกรรมเฉพาะที่ (somatic mutation) เช่น CLOVES, PIK3CA-related malformations
- ขยายกลุ่ม Combined Malformations และ Syndromic Vascular Anomalies ให้ละเอียดขึ้น
- เพิ่มความเชื่อมโยงระหว่างโรคและยีนที่เกี่ยวข้อง เช่น TEK, EPHB4, RASA1 เพื่อช่วยในการวินิจฉัยทางพันธุกรรม
▶ การอัปเดตนี้ช่วยให้แพทย์สามารถวางแผนการรักษาที่ตรงจุดยิ่งขึ้น และเปิดทางสู่การรักษาด้วย targeted therapy มากขึ้นในอนาคต
ทำไมการเรียกชื่อโรคให้ตรงระบบจึงสำคัญ?
เพราะคำทั่วไปอย่าง “ปานแดง” หรือ “ก้อนเลือด” ไม่สามารถบอกได้ว่ารอยโรคนั้นต้องใช้ยา, ต้องเลเซอร์, หรือควรรอเฉย ๆ
ตัวอย่างเช่น:
| ชื่อทั่วไป | คำจำแนกตาม ISSVA | แนวทางการรักษา |
| ปานแดง | Capillary Malformation | เลเซอร์ซ้ำ ๆ |
| ก้อนนูนแดง | Infantile Hemangioma | ยา propranolol หรือ timolol |
| ปานน้ำเงิน | Venous Malformation | ฉีดยาหรือผ่าตัด |
การใช้ระบบ ISSVA จึงช่วยลดความผิดพลาด และเพิ่มโอกาสในการดูแลที่มีประสิทธิภาพ
สรุป
แม้ชื่อโรคทางการแพทย์อาจฟังดูซับซ้อนในตอนแรก แต่ทั้งหมดล้วนมีเป้าหมายเพื่อให้การรักษาแม่นยำขึ้น
หากครอบครัวไม่แน่ใจว่าโรคของลูกอยู่ในกลุ่มใด อย่าลังเลที่จะถามแพทย์โดยตรง เพื่อเข้าใจภาพรวมของโรคและแนวทางการดูแลในระยะยาว
แหล่งข้อมูล:
- ISSVA Classification of Vascular Anomalies – 2023 Revision: www.issva.org/classification
- Wassef M. et al. Vascular anomalies classification: recommendations from the ISSVA. Pediatrics 2015.
- Boston Children’s Hospital – Vascular Anomalies Center
